Skip to main content
  • English
  • Māori
  • Mō tēnei pae
  • Whakapā mai
  • Rauemi kura
  • Kimihia
  • Kāinga
  • Te Kōrero mō te 28
  • Mapi
  • Rēhita o te 28
  • Whakaahua
  • Ataata
  • Oro
  • Rauemi

Te Kōrero mō te 28

  • About the 28th
  • Call to Arms
  • Kariki me Kariti
  • Ngā Toa o te Koraha
  • Italian Campaign
  • Life in the Battalion
  • Home Front
  • After the War
  • Battalion Diary
  • Battalion Letters

Contribute

Tāpirihia ōu kōrero, whakaahua, oro, me ētahi atu

Timata te tuku ināianei

He kaituku kē koe?

Takiuru i konei

Ngā takupu hou

  • mbadmin i kōrero mō Tipihau (Tipi) Pita Rimene
  • Yang Ruflo (not verified) i kōrero mō James William Kaka Wehipeihana
  • Andrew M Kusabs (not verified) i kōrero mō Kepa Hamuera Anaha Ehau
  • Amber-Lee Seve (not verified) i kōrero mō Tumanako Pokai
  • Robyne Wiringi (not verified) i kōrero mō Kepa Hamuera Anaha Ehau
See all comments
Kāinga > Te Kōrero mō te 28

O Rātou Kōrero

178 nga korero Ope Taua orite kua tapirihia ki raro o te wharangi .

  • Whai mai ana i te whakakohuki o Kariki me Kiriti, i āta tātai anō rātou i te Matua me te whakaharatau, whakarite ope tānga hoki, i a rātou i Ihipa. He āhua roa te wā e mahi pēnei ana rātou.  I te mutunga o te tau 1941 tae noa ki te timatanga o 1943 ka whakaanga atu te Ope Taua Māori rātou ko the Matua o Aotaearoa katoa ki te Afrika Korps o Erwin Rommel, rātou ko ngā taua o Itari, i roto i te koraha whakatikotiko o Awherika ki te Raki - he taiao kakawa tērā, he wera tunutunu i ētahi wā, ā, he hōkiwai i ētahi atu wā a, he āwhā onepū me he rango makihoi.      

    Te Whakahau o Ripia

    I te Whiringa ā Rangi 1941 i hūnuku whakateuru te Matua a Aotearoa ki Ripia hei whaiwāhi atu ki te Kōkiri "Crusader". Koinei te whiunga i te Ope Hōia Tuawaru o Ingarangi kia hikitia te whakapaeanga o te hoariri ki Tobruk. I āhua tutuki pai te Ope Hōia Haere Raro Tuarima (tae noa ki te Ope Taua Māori) ki Sollum, Bardia me Gazala. He tokomaha ngā mauhere i hopukina e rātou. Engari ahakoa tēnā i taupoki ngā Panzers o Rommel i te Ope HQ, ā, i rarahua hoki te Tuawhā me te Tuaono ki Sidi Rezegh me Belhamed. I pau ngā rawa o Rommel, kātahi ka whakatahi ki te uru, ka mutu nā tērā ka tukuna he wikitoria rautaki ki ngā Hoa Whenua.

    Hiria

    He paku whakatā anō ki Ihipa. Kātahi, i te marama o Hui-tanguru 1942, i tukuna te Matua o Aotearoa ki Hiria hei taupaepae ki tētahi whakaekenga pea o Tiamani ki te Rāwhiti Waenga mā Rūhia me Tāke  - heoi he mōrearea tēnā kāore rawa i puta. I whakapau wā te Ope Taua Māori e whakaharatau ana, e hanga ana hoki i ngā huarahi me ngā maioro. I te 15 o Pipiri i whakahaua ngā tāngata o Aotearoa kia hoki atu ki te Koraha o te Uru nā te mea he huaki hou tā Tiamani e whakaweti ana i te wawaotanga o Ihipa. Ko te marama i mua o tēnā i whiwhi te Ope i tōna kaiārahi Māori tuatahi: ka taua a Rūtene-Kānara Eruera (Tiwi) Love i a Rūtene Kānara Humphrey Dyer.     

    Minqar Qaim to Munassib

    Tere tonu te whakahaua anō ki te mura o te ahi ki Minqar Qaim i te 26 Pipiri 1942. Kāore i roa i karapotihia te Matua o Aotearoa e te Wahanga Panzer 21. Heoi anō nā tētahi horanga awhero kore i whakaorangia rātou. I tētahi huaki ohorere i waenga pō i whatia ngā aukati o Tiamani. Anō ko ngā matarere Māori i mua tonu i te ope. I whakatahi rātou 160 kms ki te haumaru o te Raina o Alamein.      

    Mō te toru mārama whai muri atu ka piki te kakari, ā, ka heke te kakari. I te rāhuitia te Ope Taua Māori i taua wā, nā reira i pare atu i te parekura i pā mai ki ngā Ope Tuawhā, Tuarima hoki ki Ruweisat Ridge i te marama o Hōngongoi. Engari ko tō rātou kaihautū - Rūtene-Kānara Love i mate ia nā ngā matā. Ka riro mā te Māori nei a Rūtene Kānara Fred Baker hei kaihautū. Ka mutu, i te marama o 26 Here-turi-kōkā me 3-4 Mahuru, i whakarewangia he huaki momoho i El Mreir me Munassib. He maha ngā aituā i utaina ki runga i te hoariri.      

    El Alamein ki Tripoli

    Ko El Alamein he teihana tereina ngarongaro. Engari ka tuhia ki ngā pukapuka hītori hei wāhi mō te kakari niwha o te pakanga koraha. I timata te huaki o te Ope Taua Tuawaru i te 23 Whiringa a Nuku 1942. Ka mutu, te rahi hoki o ngā matā pahū i ua ki runga i a Axis Force i taua rangi. Engari i whakaio rātou. Ko te kōkō tuarua i te 2 Whiringa-ā-Rangi i pā kino ki te Ope Taua Māori, 100 ngā aituā whara tae noa ki a Fred Baker (i whara ia). Ko tōna rūtene - a Meiha Irvine Hart  - i aituā ia whai muri i taua rangi. Ā, ka riro mā Charles Bennett o Te Arawa te mana kaihautū. Heoi anō, nā te whatinga o ngā waonga o Rommel ki wāhi kē, i mate rātou kia whakatahi. Ka huri te tumu koraha ki tētahi whaiwhainga kōkirikiri. I te 23 Kohitātea 1942 i kuhu atu te Ope Taua Māori ki Tripoli, 2250km ki te taha uru o El Alamein. Koia rātou ko te rōpū tuarua o Aotearoa kia pērā.           

    Medenine and Tebaga Gap

    I te rangi tuatahi o Poutū-te-Rangi i āwhina te Ope Taua Maōri kia pare atu i tētahi taupaepae pūkeke o Tiamani ki Tunisia. Ko te mahi whai muri i tēnā mō Aotearoa, tērā kia huri whakatemauī ki tuawhenua hei herepū i te Tebaga Gap, ā, kia whakaeke kaokao i a te Raina Mareth o te hoariri.  Ko te whāinga tuatahi o te Ope ko Tongi 209 me he take puke i tapaina e te Māori ko Hikurangi. Nā te kaihautū a Kāpene Arapeta Awatere rātou i ārahi, arā ko C Company tērā. Nā rātou i herepū i a Hikurangi i te 26 Poutū-te-rangi.  Ā, i whakaio rātou mō te roanga o te pō ahakoa ngā taupaepae awhero kore mai i ngā Panzer Grenadiers. I hinga a Tongi 209 i te rangi whai muri atu. He 231 ngā mauhere Tiamana. Tata ki te 100 ngā aituā whara o te Ope Taua Māori, tae noa ki ngā aituā 22. Ko tētahi i hinga ko Te Moananui-ā-Kiwa Ngārimu. Ka mutu nā tōna ārahitanga awe ka whakawhiwhia ia (murimate nei) ki te Ripeka o Wikitoria (VC). 

    Takrouna

    Ka whakahua ana tēnei ingoa ka hoki mahara ki ētahi o ngā āpiti tino hūtoto rawa i roto i te pakanga koraha. Ko te pā maioro o Takrouna, he 200 mita nei te tāroaroa o te pari, e puritia ana e Tiamani me Itari, e aukati ana i te whiu a te Ope Taua Tuawaru ki Tunis. I te pō o 19/20 Paenga-whāwhā 1943 ko tētahi rōpū iti mai i B Company (ko Haehana Haane Manahi tō rātou kaihautū) i piki i te pari harapaki kia tae atu ai ki te taumata. I whai mai anō ētahi, ā, mutu ana te toru rangi e whawhai awhero kore ana, i hinga rawa ngā kaiwawao o Takrouna. 

    E toru rau ngā tāngata i mauheretia. Engari he 116 anō ngā tāngata o te Ope Taua Māori i hinga, i whara rānei. Ko tētahi ko Rūtene-Kānara Bennett, i whara ia i tētahi maina. I riro mā Meiha K A (Reta) Keiha tōna tūranga hei kaihautū. I whakawhiwhia a Manahi ki te mētara "Toanga Kahurangi" engari he maha ngā tāngata i whakaaro me whakawhiwhi kē ia ki te VC mō tōna ārahi i tētahi huaki e kīa nei e tētahi Rūtene-Tianara o Ingarangi:  "koira tētahi o ngā mahi hōia tino hautoa rawa atu i kite nei ahau i te roanga atu o te pakanga".  

O Rātou Kōrero

  • Wharetini Rangi writes to Ngata from North Africa

    Reverend Wharetini Rangi writes to Sir Apirana Ngata with an update on the state of the Battalion and particularly the C Company men.
    Pānuihia tonuhia
  • Māori Battalion diary - February 1943

    The Battalion remained on the outskirts of Tripoli for the whole month. A Divisional parade, Brigade sports, rugby and unloading cargo kept them occupied.
    Pānuihia tonuhia
  • Te Rātaka a Te Ope Taua Māori – Hanuere 1943

    The Fifth Army, including the Battalion are clearing a landing ground near Tamet. Exposed to attack they suffer 20 casualties in one raid. Later in the month the Battalion led the 2NZEF into Tripoli.
    Pānuihia tonuhia
  • Wharetini Rangi writes to Ngata during the Battle of El Alamein

    Wharetini Rangi writes to Sir Apirana Ngata during the Battle of El Alamein while he is recovering from deafness incurred on the frontline.
    Pānuihia tonuhia
  • Ngata writes to the Prime Minister about Battalion casualties

    Ngata writes to the Prime Minister concerned about Māori Battalion casualties.
    Pānuihia tonuhia

Pages

  • « first
  • ‹ previous
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • …
  • muri atu ›
  • last »
Ngā pūmahara mō te Ope Taua nā rātou i kite a kanohi.
Back to top
Mana Tārua | Whakakape | me te Punanga
Te Kawanatanga o Aotearoa